वासुदेव आला रे, वासुदेव आला!!

 वासुदेव आला रे, वासुदेव आला!!

लहानपणी गिरगांव मध्ये नेहमी ठराविक वारी आमच्या बिल्डिंगच्या खाली वासुदेव येत असे. मोरपिसांची शंकूच्या आकाराची टोपी. हातामध्ये चिपळ्या, अंगात बंद आणि घोळ असलेला विशिष्ठ प्रकारचा सफेद अंगरखा आणि सुरवार, गळ्यात वेगवेगळ्या मण्याच्या आणि कवड्यांच्या माळा आणि दोन तीन झोळ्या. एव्हढाच काय तों लवाजमा. 

एकेकाळी अध्यात्माचे ज्ञानभांडार, समाजातील काही विशिष्ठ वर्गापूर्ती मर्यादित असताना, ते ज्ञान, समाजातील सर्व स्तरावर पोचावे यांसाठी समाज धुरीणानी तयार केलेल्या समाज व्यवस्थेमध्ये कीर्तनकार, प्रवचनकार, वासुदेव, गोंधळी, कथेकरी, भारूड करणारे यां सर्वाना महत्वाचे स्थान असून आपापल्या परीने ईश्वर आराधना, भक्ती, वाईट चालीरिती आणि परंपरांचे समूळ उच्चाटन, व्यसनमुक्ती, सामाजिक एकोपा इत्यादी विषयात काम करणारी ही मंडळी अत्यल्प मोबदल्यात समाजसेवा करीत असतात. आपण द्याल ते खुशीने घेऊन संतुष्टपणे "जों देगा उसका भला, जों नहीं देगा उसका भि भला" असे आशीर्वाद देत आपले आयुष्य जगत असतात. यांच्याकडे असलेले वाङ्मय, यांची मुखोदगत असलेली ग्रंथसंपदा, यांची कवने, यांच्या ओव्या, यांची चटकदार कथानके आणि त्यामुळे समाजात झालेली क्रांती याला इतिहासात तोड नाही. ज्यावेळी बाकीच्या देशात लोक कंद मुळे खात उघडे नागडे फिरत होते त्यावेळी भारतामध्ये अध्यात्माच्या अमृताचे घडे च्या घडे वरील वेगवेगळ्या मार्गाने रिकामे होत होते.

आजकाल इतर समाजाप्रमाणे यां समाजातील पुढची पिढी सुद्धा शिक्षणामुळे आपापल्या परीने प्रगती करीत असून त्यांच्या यां पारंपरिक व्यवसायाला राम राम ठोकून नोकरीं किंवा अन्य व्यवसायात मार्गक्रमण करीत आहे. 

जर आपल्याला आपला धर्म आणि संस्कृती, वरील टिकवायची असेल तर यां endangered species ( लुप्तजाय प्रजाती) ना यथाशक्ती दान देऊन त्यांचे आशीर्वाद घ्यायला हवेत. 

माधव भोळे