तारुण्याची ऐसी तैसी !!

तारुण्याची ऐसी तैसी !! काल एक मित्राचा तरुण मुलगा भेटला होता. इकडतिकडच्या गप्पा झाल्यावर मी सहज त्याला विचारले की विवाह कर्तव्य आहे का? तो म्हणाला अर्थातच!. मी त्याची सर्व माहिती घेतली. तो एम. बी. ए. शिकलेला असून एका मल्टीनॅशनल कंपनीत मॅनेजर आहे. वय सुध्दा फार नाही. मी त्याला विचारले का रे अजून का जमत नाही? तो सांगायला लागला. "काका, बऱ्याच मुली बघितल्या पण आपण अपेक्षा करतो तशी मिळत नाही". मी विचारले "म्हणजे काय?". म्हणाला एक मुलगी ओळखीतूनच आली होती. ( तिच्या मते अप्पर मिडल क्लास!) म्हणाली "कांदे पोहे" नकोत, आपण बाहेर कोठेतरी भेटूया. मी म्हंटले ठीक आहे. तिने मला एका उचभ्रू मॉलमध्ये भेटायला बोलावले. सुरवातीची ओळखदेख झाल्यानंतर म्हणाली आपण मॉलच्या गेमिंग सेक्शन मध्ये जाऊ. तेथे गेल्यावर ती तेथे खेळतच बसली. वर त्या 2/3 हजाराची फोडणी मला बसली. एक तासानंतर म्हणाली तिला कोठेतरी अर्जंट जायचे आहे. आपण पुढल्या रविवारी भेटू. त्या मुळे जास्त बोलणे झालेच नाही. खरे म्हणजे मला असेल खर्च परवडण्यासारखे नाहीत. मला माझी स्वत:ची जागा घ्यायची आहे त्यामुळे मला काटकसरीने राहायला हवे. पुढल्या रविवारी त्याच मॉल मध्ये त्याच मुलीला परत भेटल्यानंतर म्हणाली आपण एका बार मध्ये जाऊ म्हणजे तेथे शांतपणे बोलता येईल. तेथे जाऊन तिने चक्क दोन बियर ऑर्डर केल्या. तिला मी सांगितले मी बियर किंवा कोणतेही उत्तेजक पेयं पित नाही. तर म्हणाली मी प्यायले तर तुझी काही हरकत? नवीनच ओळख होत असल्यामुळे मी गप्पच राहिलो. ती म्हणाली मला बरेच मित्र मैत्रिणी आहेत. आमच्या अधून मधून पार्ट्या होत असतात. तू पण त्यात सामील होऊ शकतोस. तुझी ईच्छा नसेल तर नको होऊस पण मी जाणारच. शेवटी आणखी एक दोन भेटी नंतर तो एपिसोड मी कसाबसा संपवून टाकला. त्या नंतर आणखी एक मुलगी भेटली होती. पहिली भेटच मुळी बारमध्ये. तिच्याच आग्रहाने!. तेथे तिने व्होडका मागवली. मी आपला ऑरेंज ज्यूस. शेवटी तिने सांगितले, माझ्या कामामुळे मला अशा पार्ट्या अटेंड करणे भाग पडते. तसेच माझे मित्र मैत्रिणी सुध्धा अशाच प्रकारचे आहेत. समजा मी पार्टीला जाऊन रात्री उशिरा आले तर तुझे काय म्हणणे असेल?. मी म्हणालो हाच प्रश्न मी तुला केला तर तुझी काही हरकत? त्यावर ती गप्प बसली. मला म्हणाला असे एक एक विचित्र अनुभव येतात. काय निर्णय घेणार? म्हणाला दीपिका पदुकोण पठाण सिनेमात डान्स करताना सर्वांना बरी वाटते, पण विवाहाच्या पत्नीकडून आपण अशी अपेक्षा करू शकत नाही. जर पत्नी रात्री झोकून देवून घरी आली आणि आपल्या होणाऱ्या मुलांनी ते बघितले तर आपण त्यांना काय स्पष्टीकरण देणार? आणि काय संस्कार देणार? लग्न म्हणजे नुसती मौजमजा नसून एक जबाबदारी सुध्दा आहे. अर्थात ही गोष्ट नुसती तरुणींच्याच बाबतीतच आहे असे नाही तर तरुण सुध्दा अशा प्रकारचे आढळतात. आपल्याकडे असलेल्या वेळेचा, पैशाचा आणि शरीराचा अपव्यय दुसरे काय? देवाने दिलेल्या जगातील सर्वात उत्तम मशीन असलेल्या शरीराचे नुकसान जेव्हा सिगरेट, दारू, केमिकलयुक्त गुटक्याने स्वतःच्या हाताने केले जाते त्याला देव तरी कसा काय मदत करणार? पबमध्ये किंवा डिस्को मध्ये जाणे, नशापाणी करणे हा आजकाल एक स्टेटस सिम्बॉल बनत चालला आहे. जेवणखाण घरी करण्याचा कल कमी होत चालला आहे. आम्ही जेथे राहतो तेथे आमच्यापाठी मोठमोठाली कॉल सेंटर, बिपिओ आहेत त्यात हजारो तरुण तरुणी वेगवेगळ्या पाळ्यांमध्ये काम करतात. त्यात कित्येक तरुणी बाहेर पडल्या की मस्तपैकी एक सिगारेट पाकीट पँट मधून काढतात आणि सिगारेट शिलगवतात. त्यांचे फ्रेंड सुध्दा त्यांचे बरोबर ती सिगारेट शेयर करत असतात. त्या सर्व प्रकारांबध्दल येथे वर्णन न केलेलेच बरे. यात परराज्यातील तरुण तरुणीनबरोबर आपल्या येथील तरुण तरुणी सुधा असतात. कारण कळपाची मानसिकता. ह्या गोष्टी कधीतरीच केल्या तर कोणाला वावगे वाटणार नाही पण ती सवय झाली तर? हळू हळू ओकेजनलीचे रुपांतर रेग्युलरली मध्ये कधी होते ते समजत सुधा नाही. हे बघितल्यावर असे वाटते की ज्या महर्षी धोंडो केशव कर्वे, न्या. महादेव गोविंद रानडे, पंडिता रमाबाई रानडे सारख्या धुरिणांनी महिला सशक्तीकरण किंवा गांधीजींनी, गाडगे बाबांनी आणि इतर धुरिणांनी दारूबंदी, व्यसनमुक्ती सारख्या मोहिमा राबवल्या त्यात काही चूक झाली का? नक्कीच नाही. सर्वांनी प्रगतिशील आणि पुरोगामी विचाराचे असणे नक्कीच स्वागतार्ह आहे. पण नक्की प्रगती म्हणजे काय आणि पुरोगामी म्हणजे काय? आपल्या आयुष्यात असलेल्या उणीवा भरून जावून सुखाने जगण्याचा मार्ग निर्माण झाला म्हणजे प्रगती झाली असे म्हणायला हरकत नाही. प्रगती म्हणजे माझ्याकडे किती बंगले, गाड्या, जमीन जुमला, सोने नाणे आले म्हणजे प्रगती झाली असे नसून मी कोणत्या विचारांचे धन घेवून जगत आहे. माझ्या वागण्यामुळे कोणी दुःखी होतो का? माझ्याबरोबर मी किती लोकांना सोबत नेत आहे जे माझे विचार मानत आहेत? जर या सर्वातून आपल्याला समाधान मिळत असेल तर ती प्रगती म्हणायला हरकत नाही. ती करण्यासाठी आपण आपले विचार संकुचित न ठेवता लिंगभेद, जातीभेद किंवा धर्मभेद इत्यादी न मानता, कर्तुत्वाला महत्व देणारे असाल तर त्याला पुरोगामी म्हणता येईल. आज जी तरुण मंडळी या कुमार्गाला जात आहेत त्यांना त्यातून मिळत असलेले फायदे, यश आणि आनंद हे तात्कालिक आहे. इतके दिवस आपण आदिवासी किंवा अडाणी स्त्री पुरुषांमध्ये असलेली व्यसनाधीनता बघून त्यांना कमी लेखत होतो पण आज सुशिक्षित किंवा उच्चशिक्षित मंडळी जेव्हा फॉरेन लिकर, सिगारेट, तंबाखू, गांजा, किंवा इतर पार्टी ड्रग्जचे सेवन करताना दिसतात त्यावेळी खरोखरच प्रश्न विचारावासा वाटतो की आपण सुशिक्षित असूही पण सुसंस्कृत कधी होणार? दिवसेंदिवस दारूचा आणि सिगारेटचा खप वाढतच आहे. परकीय लोक देशातून हद्दपार झाले पण त्यांनी ठेवलेल्या वाईट सवयी कधी हद्दपार होणार? आपण पश्चात्यांचे चांगले गुण घेतले नाही पण वाईट गुण पटकन आत्मसात केले. दुर्गंधी पटकन पसरते पण सुगंध पसरायला वेळ लागतो कारण तो मंद दरवळत असतो. अनुकरण कशाचे करावे हे समजण्याची सुधा अक्कल लागते. पाश्चात्यांची अभ्यासू वृत्ती, त्यांचा वक्तशीरपणा, शिस्तशीरपणा, कोणत्याही गोष्टींची नोंद करून ठेवायची सवय, त्यांना असलेला त्यांच्या संस्कृतीचा आणि देशाचा अभिमान, त्यांची जबाबदारी घेण्याची आणि जोखीम घेण्याची हिंमत, नवनवीन शोध आणि सुधारणा करण्याची त्यांची धडपड, जगाच्या पाठीवर कोठेही जायची आणि रहाण्याची तयारी, चिवटपणा, एक नाही अनेक गुण आहेत जे आपण अवगत करू शकलो असतो, पण त्यांचे अवगुण आपण पटकन आत्मसात केले आहेत. त्यांनी लावलेले शोध किंवा सुधारणा ह्यांनी त्यांनाच काय पण संपूर्ण जगाला समृध्द केले आहे पण हे आपण कधीच समजून घेतले नाही. आपल्याला साहेबाला खुश करून, झोल झपाटा करून, जुगाड करून झटपट यश हवे आहे आणि त्यासाठी हा एक मार्ग आपल्या पैकी काही मंडळी निवडतात. निदान चांगले काय आणि वाईट काय एव्हढे समजण्याची निरक्षिर विवेक बुद्धी आपल्याकडे असण्याची आवश्यकता आहे हे ज्यावेळी कळेल त्यावेळी आपण प्रगतीची पहिली पायरी चढायला सुरवात केली असे म्हणायला हरकत नाही. अर्थात लोकशाहीमध्ये व्यक्ती स्वातंत्र जरूर आहे. पण स्वातंत्र म्हणजे स्वैराचार नव्हे. या सर्वामध्ये एक अत्यंत पुसट अशी एका रेषा आहे. ती कोठे आहे हे ओळखणे गरजेचे आहे आणि ती ओळखल्यानंतर ती न ओलांडण्यासाठी संयमाची गरज आहे. जो ते समजू शकला तो जग जिंकला. यशस्वी होण्यासाठी या सर्व व्यसनांची गरज नाही असे मला वाटते. तुमच्या अंगात धम्मक असेल तर तुमची प्रगती कोणीही रोखू शकणार नाही!!. माधव भोळे.