CET आणि इंजिनीरिंग कॉलेजीस

CET आणि इंजिनीरिंग कॉलेजीस नुकताच १६ जूनला CET चा रिझल्ट लागल्यामुळे इंजिनियरिंग ला जाणाऱ्या मुलांचे कॉलेज उपलब्धता आणि आपल्या पाल्याला अमुकच कॉलेज मिळावे या बद्दल बऱ्याच पालकांकडुन पोस्ट वाचायला मिळाल्या. बहुतेक मुले प्रथम आपण कोणत्या शाखेला इंजिनिरिंगला जायचे आणि त्यासाठी कोणते कॉलेज जास्त चांगले आहे याचा विचार करून त्या प्रमाणे रेग्युलर सीट्स किंवा पेड सीट्सचा विचार करत असतात आणि त्याप्रमाणे आपले ऑप्शनस सिलेक्शन प्रोसस मध्ये टाकतात. कित्येक वेळा असे लक्षात येते की ४ वर्ष इंजिनिरिंग केल्यानंतर त्या विषयातील नोकऱ्या भारतात उपलब्ध नाहीत किंवा त्यांचे पगार सुरवातीला अत्यल्प असतात किंवा त्या शाखेच्या नोकऱ्या आपल्या घरापासून खूपदूर दुसऱ्या शहरात उपलब्ध असतात. आणि मग ही मंडळी काहीतरी कोर्स करून आपल्या शिक्षण शाखा बदलतात. पण त्या मुळे आधीच्या ४ वर्षाच्या अभ्यासाचे पाणी होते. ही गोष्ट इतर कोर्सेसच्या बाबतीत सुद्धा असते जसे की हॉटेल मॅनेजमेंट करणारी मुलगी नंतर शिफ्ट ड्युटी करायला लागते म्हणून क्लेरीकलं जॉब घेते आणि ३/४ वर्षाचे हॉटेल मॅनेजमेंट विरघळून जातें. त्या पुढची गोष्ट म्हणजे मंडळी मास्टर्स किंवा पि एच डी करायला जातात त्यात पुन्हा स्पेशलायझेशन असते त्यांचे हाल जॉब मार्केट मध्ये आणखीनच बघण्यासारखे असतात. बहुतेक मंडळी एब्रोड जॉब मार्केटचा विचार करून भारतात स्पेशियलिझेशन करतात. पण एब्रोड जॉब करण्यासाठी एब्रोड शिक्षण घेणाऱ्याला प्राधान्य मिळते. तसेच सर्वच देशांमध्ये अशा जॉब संधी असतात असे नाही. कालच एका प्रतिथयश माणसाचा ब्लॉग वाचत होतो. त्याने स्वतः इंडियन स्टॅटिस्टिकलं इन्स्टिटयूट, दिल्ली सारख्या अत्यंत प्रेस्टिजीयस कॉलेज मधून मास्टर्स केले होते परंतु कॉम्पुटर च्या नोकरीत भुरळ पडल्यामुळे पुढे स्टॅटिस्टिक्स चे अत्यंत कठीण असे परीक्षा देऊन घेतलेले शिक्षण निरूपयोगी ठरले असे त्याने लिहिले होते. त्यामुळे वोकेशनल चॉईस किंवा वोकेशनल गायडान्स हा अत्यंत गुंतागुंतीचा विषय आहे ज्याची दुकानें सर्व सामान्य मंडळी टाकून बसली आहेत. त्यामुळे असे कोर्सेस करताना आधी खूप background study करावा लागतो. काका मामाच्या वेळी अमुक स्थिती होती म्हणून आता त्याच गोष्टी राहतील असे नाही. तसेच लोक कितीही म्हणाले की कोअर इंजिनिरिंग ला मरण नाही म्हणून तू मेकॅनिकल किंवा इलेक्ट्रीकलं कर, तर त्याला मार्केट व्हॅल्यू काय आहे हे सुद्धा अभ्यास करावा लागतो. मी असे म्हणत नाही की अमुक लाईन वाईट किंवा तमुक चांगली. सध्या बरीचशी मंडळी कोणतेही इंजिनिरिंग करून नंतर मनासारखा जॉब मिळत नाही म्हणून परत कोणतेतरी short टर्म कोर्स ( उदा. सिडॅक वगैरे ) करून आय टी मध्ये स्विच ओव्हर करताना दिसतात. म्हणजे वर सांगितल्या सारखीच परिस्थिती तयार होते. कोर्स निवडताना प्रथम आपली पॅशन काही आहे का त्याचा विचार करावा. उगाच आई वडील सांगतात, मित्र करतात म्हणून उच्च शिक्षण नको. पॅशन असेल तर त्यात जीव तोडून काम करायची आणि वेळ पडल्यास लोकांच्या टिकेला तोंड देण्याची तयारी असेल तर त्या पॅशनला जवळ असलेला कोर्स करावा. जसे की आर्टिस्ट मंडळी आर्किटेक्चर, कमर्शीयल आर्ट, इंटिरियर डिझाईन, ज्वेलरी डिझाईन, ऍनिमेशन, गेमिंग, व्हिडीओ एडिटिंग सारखे कोर्सेस करतात. मागे एकदा मिलिंद गुणाजीचे वडील भेटले होते तें म्हणत होते मिलिंद चांगला इंजिनिरिंग शिकला आहे पण आवड भटकंतीची त्यामुळे एकाची सीट त्याने फुकट घालवली असे तें म्हणाले. जर विशिष्ट पॅशन नसेल तर आपल्याला कोणता विषय आवडतो किंवा जमतो आणि त्यासंबंधी किंवा जवळचा कोणता कोर्स आहे जों आपल्याला चांगला जमू शकतो हे शोधून त्या संबंधित जॉब किंवा व्यवसाय प्रोस्पेक्ट्स किती आहेत तें शोधायला हवे. जर व्यवसाय करणार असाल तर आपल्याला प्रॅक्टिकलं ट्रेनिंग सुद्धा घ्यायला लागणार आणि त्यासाठी कमी पगाराची नोकऱी सुरवातीला काही वर्ष उमेदवाऱी करायला लागेल हे लक्षात ठेवणे आवश्यक आहे. आजकाल अनेक नवनवीन विषय बाजारात आहेत ज्याकडे लोकांनी पाठ फिरवली असली तरी त्यामध्ये प्रचंड स्कोप आहे असे विषय शोधून काढावे. उदा. एका दाताच्या डॉक्टर कडे गेलो होतो. तो म्हणाला आमच्या व्यवसायात अनेक छोटे मोठे पार्ट किंवा उपकरणे लागतात तसेच दातांचे मोल्ड तयार करून लोकांच्या दातात ( कॅविटी ) मध्ये बसवायला लागतात. अशी मेडिकल इक्विकपमेंट पुरवणारी किंवा पार्ट तयार करणारी मंडळी ही एक प्रचंड वेगळी इकोनॉमिक साखळी आहे. तसेच त्यातील कित्येक भाग भारतात पण तयार करता येतील पण भारतीय उद्योग धंद्यानी त्यात पाठ फिरवली असून त्यातील बरेच सप्लाय इंपोर्टेड असतात आणि त्यात ही व्यापारी मंडळी आपला जमा बसवून प्रचंड प्रॉफिट कमवत असतात. जर आपल्याला कॉरपोरेट जगतातच काम करायचे असेल तर आपल्या बुद्धिमतेला जास्त जमेल आणि त्याचा कॉरपोरेट जगतात डिमांड असेल असा कोर्स शोधून त्यात ऍडमिशन घ्यावी आणि त्यात टनगळमंगळ न करता अभ्यासात झोकून देऊन करणार असाल तर मग कॉलेज कोणतेही असो अपल्या प्रगतीला कोणीही रोखू शकणार नाही. कारण एखाद्या विषयांचे मार्गदर्शन तर आपल्याला इंटरनेट वर मोफत मध्ये अथवा लायब्ररीतील पुस्तकांमध्ये उपलब्ध आहे. फक्त त्याला वेळ द्यावा लागतो. आयते डोक्यात काहीही मिळत नाही (वाईट विचार सोडून.) माधव भोळे