डॉक्टर विश्वास पुराणिक, डोंबिवली - एक बहुआयामी व्यक्तिमत्त्

खरे म्हणजे जुन्या पिढीतील देवरूखे मंडळींना डॉक्टर पुराणिकांचा परिचय करून द्यायची काहीच आवश्यकता नाही, परंतु आपल्या सुदैवाने जेव्हा डॉक्टरांसारखी मंडळी गेले दोन पिढ्या सामाजिक क्षेत्रात कार्यरत असून ते आता तिसऱ्या पिढीबरोबर सुध्दा खांद्याला खांदा लावून काम करत आहेत, अशा वेळी ह्या जुन्या मंडळींच्या कर्तृत्वआलेखाचा परिचय करून देणे आवश्यक आहे. डॉक्टर विश्वास पुराणिकांचा परिचय लिहायला मी घेतला आणि काय लिहू आणि किती लिहू असा मोठा प्रश्न पडला. डॉ. पुराणिकांचा जन्म, रत्नागिरी जिल्ह्यातील फुणगुस ह्या खेडेगावी, २८ नोव्हेंबर १९५२ रोजी, एका मध्यम वर्गीय कुटुंबात झाला. हरहुन्नरी वडील, भिक्षुकी आणि इतर लहान मोठे व्यवसाय करून घर चालवत.डॉक्टर धरून, घरात एकंदर चार भावंडे. डॉक्टरांचे बालपण, प्राथमिक आणि माध्यमिक शिक्षण फुणगुस येथे झाल्यानंतर पुढील शिक्षणासाठी त्यांनी आर. पी. गोगटे कॉलेज,रत्नागिरी येथे प्रवेश घेतला आणि काही काळ खाजगी वसतिगृह तसेच देवऋखे ज्ञाती आणि विद्यार्थी वसतिगृह येथे राहून आपला अभ्यास पूर्ण केला. एक हुशार आणि अभ्यासू विद्यार्थी म्हणून त्यांचा वसतिगृहात लौकिक होता असे त्यावेळचे विद्यार्थी अजूनही सांगतात. तेथे इंटर सायन्स पर्यंत अभ्यास केल्यानंतर पुढे त्यांना मुबई येथे सेंट जॉर्ज सरकारी दंतचिकित्सा विद्यालयात प्रवेश मिळाला. तेथे त्यांनी बॅचलर ऑफ डेंटल सर्जरीची परीक्षा पास करून आपला मुक्काम त्यावेळच्या होऊ घातलेल्या डोंबिवली शहराकडे वळवला आणि थोड्याच अवधीत १९७६ साली डोंबिवली पश्चिम, येथे दातांचा दवाखाना स्थापून आपल्या व्यवसायाचा जम बसवला. आज पर्यंत देवरुखे ब्राह्मणांच्या एकंदर ६ परिषदा झाल्या त्यातील चौथी परिषद १९७८ साली डोंबिवली येथे झाली. त्यावेळी देवरूखे ब्राह्मण संघाचे अध्यक्ष कै. डॉ. देविदास गणेश मुळे आणि उपाध्यक्ष कै. नारायण सखाराम वीरकर होते. डॉक्टर पुराणिक ह्यांना त्यावेळी देवरूखे समाजासाठी काम करण्याची पहिली संधी मिळाली आणि त्यांनी आपल्या कार्याचा ठसा त्या परिषदेवर उमटवला. त्या वेळी कै. नारायणरावांनी डॉक्टर पुराणिकांचे आपल्या घरी तोंडभरून केलेले कौतुक मला अजूनही चांगलेच आठवते. त्या कामगिरीच्या जोरावर पुढे ते देवरूखे ब्राह्मण संघ, डोंबिवलीचे प्रथम तरुण अध्यक्ष झाले. त्या नंतर त्यांनी आपल्या कामाचा सपाटाच लावला. त्याकाळी देवरूखे ब्राह्मण संघाची स्वतःची वास्तू नव्हती. एका बाजूला डोंबिवली झपाट्याने वाढत चालली होती आणि दुसऱ्या बाजूला संघाची स्वतःची वास्तू नाही याची डॉक्टरांना खंत होती. त्यांनी आपला हा विचार आपल्या सर्व सहकार्यांना बोलून दाखवला आणि झाले, सर्व डोंबिवलीकर कामाला लागले. त्या सर्वांच्या सहकार्याने आणि डॉक्टरांच्या मार्गदर्शनाखाली संघाची एक शानदार वास्तू डोंबिवली शहराच्या अगदी मध्यवर्ती ठिकाणी भरवस्तीत तयार झाली जीचे उद्घाटन त्यावेळचे प्रतिथयश सामाजिक नेते, शेयर ब्रोकर कै. लक्ष्मणराव भोळे यांनी केले. त्याचा लाभ आज सर्व समाज घेत आहे. याच दरम्यान त्यांच्या अध्यक्षतेखाली देवरुखे ब्राह्मण संघ डोंबिवलीचा नेत्रदीपक रौप्य महोत्सव ३ दिवस साजरा झाला. डॉक्टरांची दूरदृष्टी आणि नेतृत्व गुणाचा पहिला परिचय, देवरूखे समाजाला तेथूनच झाला. त्यानंतर दुसरा टप्पा म्हणजे डोंबिवली जिमखाना. डॉक्टरांना खेळ आणि व्यायामाची फार आवड आहे. अजूनही ते टेनिसचे दोन डाव सहज खेळतात. त्यांच्या ह्या आवडीसाठी त्यांनी त्यावेळी नुकताच सुरू झालेला डोंबिवली जिमखाना गाठला. त्यांचे संभाषण कौशल्य, सर्वांना बरोबर घेवून काम करण्याची हातोटी, नियोजन आणि कडक आर्थिक शिस्त या मुळे थोड्याच अवधीत तेथील उच्चभृ, सुशिक्षित व्यवस्थापकीय मंडळात त्यांना स्थान मिळाले. १९९७ साली झालेल्या डोंबिवली जिमखान्याच्या व्यवस्थापकीय मंडळाच्या प्रथम निवडणुकीत त्यांना पहिल्याच वेळी सर्वोच्च मते मिळाली. त्यांनी हा त्यांचा रेकॉर्ड पुढील ४ निवडणुकांमध्ये कायम ठेवला. त्यानंतर काही काळ ते त्या समितीचे अध्यक्ष सुध्दा झाले. आता सुद्धा ते जिमखान्याच्या कार्यकारी समितीचे सदस्य म्हणून कार्यरत आहेत. हे करत असताना त्यांच्यातील कार्यकर्ता त्यांना स्वस्थ बसून देत नव्हता. ज्या वैद्यकिय क्षेत्रात ते काम करतात त्यातील विविध समस्या त्यांनी जवळून पाहिल्या असल्यामुळे, समाजातील गोर, गरिबांना येणाऱ्या आर्थिक अडचणी लक्षात घेऊन वैद्यकिय मदत निधी स्थापन करण्याच्या उद्देशाने त्यांनी २००० साली देवरूखे ब्राह्मण समाजाची पाचवी, परंतु प्रथमच एक जागतिक परिषद डोंबिवली येथे भरवली. अत्यंत सुनियोजित, सर्व देवरूखे ब्राह्मणांना एकत्र आणणारी, नेत्रदीपक, भरगच्च, तरीसुद्धा खर्चावर नियंत्रण असणारी आणि नवीन कार्यकर्त्यांची एक फळी निर्माण करणारी ही जागतिक परिषद भरविण्यात अध्यक्ष म्हणून ते यशस्वी झाले. जगभरातून सुमारे २,५०० देवरुखे प्रतिनिधी या परिषदेला उपस्थित होते. त्या परिषदेच्या माध्यमातून निर्माण झालेल्या निधीतून वैद्यकिय मदत निधी सन २००१ साली स्थापन झाला, ज्याचा लाभ आज सर्व समाज घेत आहे. या वर्षी वैद्यकिय मदत निधी २१ व्या वर्षात पदार्पण करत असून त्यानिमित्त एक शानदार सोहोळा फुणगुस येथील श्री सिध्दी विनायकाच्या साक्षीने २८ जानेवारी २०२३ रोजी होत आहे आणि त्यासाठी सर्व ज्ञाती बांधवांनी उपस्थित रहाण्याचे निमंत्रण त्यांनी जाहीर रित्या दिले आहे. डॉक्टर पुराणिक ही बहुआयामी व्यक्ती म्हटले तर वावगे ठरणार नाही. आपले कर्तृत्व आणि नेतृत्व फक्त देवरूखे समाजापूरतीच मर्यादित न ठेवता, १९४९ साली स्थापन झालेल्या जवळजवळ ७५,०००० दंतवैद्यक सभासद, २८ राज्य, ८ केंद्र शासित प्रदेश, १ संरक्षण शाखा, ह्या मध्ये ४५० स्थानिक शाखा असलेल्या इंडियन डेंटल असोसिएशनच्या अध्यक्षपदी विराजमान होण्याचा बहुमान त्यांना २०१६-१७ मध्ये मिळाला. त्या वर्षभरात त्यांनी अनेक राज्यात वेगवेगळ्या ठिकाणी इंडियन डेंटल असोसियेशन चे अध्यक्ष म्हणून भेटी दिल्या आणि तेथील विविध विषयावरील परिषदांना आणि कार्यक्रमांना संबोधित केले. सध्या इंडियन डेंटल असोसिशनच्या आंतरराष्ट्रीय समितीचे उपाध्यक्ष म्हणून ते कार्यरत आहेत. या पुढील कळस म्हणजे औपचारिक शिक्षण सोडल्यानंतर जवळजवळ १७ वर्षांनी, १९९३ ला त्यांनी आपले एल. एल. बी. चे शिक्षण पूर्ण करून शिक्षणाला आणि कर्तुत्वाला वय नसते हे पुढील पिढीला दाखवून दिले. त्यानंतर दंतचिकित्सा व्यवसायातील, मेडिको लीगल तज्ञ म्हणून आपले अनुभव आणि कायदेशीर ज्ञान त्या व्यवसायातील व्यवसायिकांना प्रसार करण्यास त्यांनी सुरवात केली. देशातील एक प्रमुख डेंटल मेडीको लीगल एक्स्पर्ट म्हणून वेगवेगळ्या ठिकाणी आजवर वक्ता म्हणून त्यांनी प्रत्यक्ष तसेच दूरसंचार माध्यमातून भाषणे दिली आहेत. हे सर्व करीत असताना ते आपले मूळ गाव फुणगुस विसरले नसून, तेथील "श्री सिद्धिविनायक गणपती देवस्थान ट्रस्ट, फुणगुस" ह्या न्यासाचे ते अध्यक्ष असून त्या न्यासातर्फे नुकतेच सुंदर अशा नवीन गणेश मंदिराचे बांधकाम आणि प्राणप्रतिष्ठा समारंभ करण्याचा मान त्यांना मिळाला. देवरुखे ब्राम्हण समाजाच्या "विध्यार्थी सहायक संस्थेच्या" विश्वस्त पदी सुद्धा काहीकाळ त्यांनी काम केले आहे. त्यांच्या कार्याचा गौरव म्हणून; त्यांना ब्राह्मण सभा, डोंबिवली तर्फे "डोंबिवली धन्वंतरी पुरस्कार २००२" दिला गेला. हा पुरस्कार मिळवणारे डॉक्टर पुराणिक हे डोंबिवलीतील पहिलेच दंतवैद्यक आहेत. २०१७ साली, महाराष्ट्राचे त्यावेळचे सार्वजनिक बांधकाम विभागाचे मंत्री ना. रवींद्र चव्हाण यांच्या डोंबिवली मॅगझीन तर्फे दिला जाणारा "आदर्श डोंबिवलीकर पुरस्कार" त्यांना प्रदान झाला. इंडियन डेंटल असोसिएशनच्या डोंबिवली शाखेतर्फे "लाईफ टाइम अचिव्हमेंट अवॉर्ड" त्यांना प्राप्त झाला आहे. तसेच, देवरुखे ब्राह्मण संघ डोंबिवली तर्फे "देवरुखे भूषण" हा पुरस्कार त्यांना प्राप्त झाला आहे. नुकतीच त्यांनी आपल्या वयाची ७० री पूर्ण केली असली तरी त्यांनी त्यांचा व्यवसाय, त्यांचे समाज कार्य, अभ्यास आणि व्यायाम या सर्व विषयात प्रगती सुरूच ठेवली असून वय हा फक्त एक आकडा असून मनाची ताकद हीच खरी ताकद आहे हे सिद्ध करून दाखवले आहे. त्यांच्या वरील सर्व कार्यात त्यांच्या सूविद्य पत्नी ऍडव्होकेट सौ. स्वातीताई यांची संपूर्ण साथ असते. त्यांचा मोठा सुपुत्र डॉ. स्वरूप आणि त्याची सुविद्य पत्नी डॉ. अक्षता, दोघेही मास्टर ऑफ डेन्टिस्ट्री असून इंटरनॅशनल ग्लॅमर प्रोजेक्ट ह्या कंपनीचे ते डायरेक्टर आहेत, त्यांना “मिरका” नावाची लहान मुलगी आहे, तर धाकटा सुपुत्र ऋषिकेश आणि त्याच्या पत्नी अस्लेषा दोघेही BE, MS ( USA) असून दोघेही अमेरिकेत आय टी क्षेत्रात कार्यरत असून त्यांना “सारा” नावाची एक लहान मुलगी आहे. देश सेवा करताना प्रत्येकाने सीमेवर लढाई करायला हवी असे नाही. त्यांची वरील भव्य कामगिरी ही नक्कीच देशसेवा आहे असे मी समजतो. देव त्यांना दीर्घायुष्य देवो आणि त्यांचे हातून देवरुख्यांसहित सर्व समाजाची अशीच चांगली सेवा घडो ही प्रार्थना, मी ईश्वर चरणी करतो. माधव भोळे.