Quick Heal - डॉ. कैलास काटकर आणि डॉ. संजय काटकर.

Quick Heal - डॉ. कैलास काटकर आणि डॉ. संजय काटकर. वाकडेवाडी, पुणे येथील एका चाळीतील एका छोट्याशा खोलीतून इलेक्ट्रिकल उपकरण दुरूस्तीचे दुकान पासून सुरवात करून जगभरात कार्यरत असलेल्या ग्लोबल आयटी सिक्युरिटी सोल्युशन्स कंपनीत रूपांतर झालेल्या कपंनीचे उदाहरण येथे देत आहोत. कैलास काटकर यांचा जन्म 1966 मध्ये महाराष्ट्रातील साताऱ्याजवळ असलेल्या रहमितापूर नावाच्या एका लहानशा गावात एका महाराष्ट्रीय कुटुंबात झाला. पुढे त्यांचे कुटुंब पुण्यात आले. त्याचे वडील फिलिप्स येथे टूल सेटर म्हणून काम करायचे. कैलासला संजय आणि आशा अशी दोन भावंडे आहेत. वडिलांची आर्थिक परिस्थिती हलाखीची असतानाही त्यांच्या वडिलांनी त्यांच्या ३ मुलांना इंग्रजी माध्यमाच्या शाळेत दाखल केले. ९ वीत नापास झाल्यानंतर, कैलाशने स्वतः शाळा सोडली आणि रु. ४०० महिना पगारावर कॅल्क्युलेटर आणि बँकांमध्ये अडव्हान्स लेजर पोस्टिंग मशीन दुरुस्त करणाऱ्या डेटा स्टार इलेक्ट्रॉनिक्समध्ये सामील झाला. त्याला शिक्षणात रस नव्हता. . त्याचा भाऊ संजयने दहावी पूर्ण केली. इलेक्ट्रॉनिक्सने त्याला भुरळ घातली आणि त्याने इलेक्ट्रॉनिक्समध्ये अभियांत्रिकी करण्याचा निर्णय घेतला. कैलाशने संजयला कॉम्प्युटरचा अभ्यास करण्यास प्रोत्साहन दिले आणि नंतर त्याने मॉडर्न कॉलेज, पुणे येथून कॉम्प्युटर सायन्समध्ये बॅचलर पूर्ण केले. संजयने कॉलेजच्या दुसऱ्या वर्षात सी लँग्वेजमध्ये प्रोग्रामिंग शिकायला सुरुवात केली आणि त्याच्या भावाच्या दुकानात दुरुस्तीसाठी आलेल्या कॉम्प्युटरवर त्याचा सराव सुरू केला. त्याकाळी संगणक ऑपरेटिंग सिस्टीम Ms-Dos होती आणि इंटरनेट नव्हते. दुरुस्तीस येणाऱ्या कॉम्पुटर पैकी अनेकांमध्ये व्हायरस घुसलेला असायचा आणि तेव्हा डिस्क फॉरमॅट करून अनेक वेळा डेटा निघून जायचा. तिथेच त्याला व्हायरस ची ओळख झाली. त्या काळात बहुतेक व्हायरस फ्लॉपी डिस्कद्वारे व्हायरल होत असत. कुतूहलाने त्याला श्री अमोल देशपांडे, सीईओ, सॉफ्ट एड सोल्युशन्स, पुणे यांच्याकडे नेले, जे सीजी क्युअर, अँटी व्हायरस सोल्यूशन वापरत होते. येथे त्याने व्हायरस विरोधी संकल्पना शिकून घेतल्या. संजयने कॉलेज स्तरावर सी भाषेत विविध अँटी व्हायरस सोल्यूशन्स लिहायला सुरुवात केली आणि त्यात तो यशस्वी झाला. 1993 मध्ये, कैलाश आणि संजय यांनी विविध संगणक दुरुस्ती आणि प्रतिष्ठापन सेवा पूर्ण करण्यासाठी CAT संगणक सेवां ह्या कंपनीची स्थापना केली आणि 1995 मध्ये त्याचे कार्य सुरू केले. कैलाशने संजयला डिस्क फॉरमॅट न करता एकाधिक व्हायरस काढून टाकण्यासाठी, सर्वसमावेशक अँटी व्हायरस टूल लिहिण्यास सांगितले. या टूल ला Quick Heal असे नाव देण्यात आले. कैलास आणि त्यांच्या सहकाऱ्यांनी ते टूल वापरण्यास सुरुवात केली आणि ग्राहकांना मदत केली. नॉर्टन सारख्या बहुराष्ट्रीय कंपन्यांच्या अँटी व्हायरस उत्पादनांनी बाजारपेठ भरून गेली होती. पण ते भारतीय व्हायरस ला प्रतिवाद करू शकत नव्हते, तर दुसरीकडे क्विक हील खूप जलद आणि उपयुक्त होत होते. 1997 मध्ये नवीन व्हायरसवर संशोधनां मध्ये चांगले यश मिळाल्यानंतर, त्यांनी हार्डवेअर व्यवसाय बंद केला आणि सॉफ्टवेअर, विशेषतः अँटी व्हायरस सोल्यूशन्सवर लक्ष केंद्रित केले. आयात केलेले अँटी व्हायरस टूल्स बाजारात रु. 10,000 ते रु. 15,000 ल्या उपलब्ध असताना त्यांनी Quick Heal ग्राहकांना अवघ्या ७०० रुपयात विकायला सुरुवात केली. अशा प्रकारे त्यांनी अनेक प्रती विकल्या आणि ते लोकप्रिय झाले. 2007 मध्ये त्यांनी CAT computers pvt. Ltd. हे कंपनीचे नाव बदलून Quick heal Technologies Pvt. हे केले. 2010 मध्ये, Quick Heal ला Sequoia Capital कडून रु.60 कोटी, एक विचार यांची गुंतवणूक मिळाली आणि त्यांनी मदुराई येथे शाखा कार्यालय उघडले. 2012 मध्ये, जपान आणि यूएस मध्ये कार्यालये उघडण्यात आली आणि 2013 मध्ये, आफ्रिका आणि UAE मध्ये कार्यालये उघडण्यात आली. 2016 मध्ये, Quick Heal Technologies ने Seqrite सेवा सुरू करण्यासाठी IT सुरक्षा फर्म Junco Technologies चे अधिग्रहण केले. 2016 मध्ये, Quick Heal Technologies ने शेअर मार्केटमध्ये त्याचे शेअर्स सूचीबद्ध केले ज्याने कंपनीचे मूल्य रु. १,५०० कोटी ठरले. डॉ. कैलाश काटकर हे क्विक हील टेक्नॉलॉजीज लिमिटेडचे ​​व्यवस्थापकीय संचालक आहेत. कंपनीचे एकंदर नेतृत्व, रणनीती आणि व्यवस्थापन यासाठी ते जबाबदार आहेत. त्यांच्या नेतृत्वाखाली, क्विक हील टेक्नॉलॉजीज 2016 मध्ये भांडवली बाजारात उतरणारी पहिली भारतीय सॉफ्टवेअर उत्पादन कंपनी बनली. चितकारा विद्यापीठाने कैलाश यांना व्यवसाय, शिक्षण आणि मानवतेसाठी दिलेल्या अतुलनीय योगदानाबद्दल मानद डॉक्टरेट देऊन त्यांचा सत्कार केला. डॉ. संजय काटकर यांनी क्विक हील टेक्नॉलॉजीज लिमिटेडची सह-स्थापना केली. ते सह व्यवस्थापकीय संचालक आणि संचालक मंडळाचे कार्यकारी सदस्य आहेत. संजय अँटीव्हायरस उत्पादन विकासाचे नेतृत्व करत आहे आणि गेल्या काही वर्षांमध्ये धोका संशोधन, उत्पादन विकास, गुणवत्ता हमी आणि उत्पादन व्यवस्थापन यासह सर्व टीम त्यांनी तयार केल्या आहेत. अत्यंत विशिष्ट व्यक्तिमत्त्व आणि तंत्रज्ञानाची आवड असलेल्या संजयने स्वदेशी डिझाइन आणि विकसित केलेले अँटी-व्हायरस तयार केले. त्‍याच्‍या महत्‍त्‍वपूर्ण आणि उत्‍कृष्‍ट योगदानामुळे क्विक हीलने जागतिक स्‍थान मिळवले आहे. 2019 मध्ये, एमआयटी - एडीटी विद्यापीठ, पुणे यांनी संजय काटकर यांना सायबर सुरक्षा क्षेत्रातील अतुलनीय योगदानाबद्दल मानद डॉक्टरेट देऊन सन्मानित केले. क्वीक हिल आपली उत्पादने सेवा प्रदाते, सिस्टम इंटिग्रेटर, पुनर्विक्रेते आणि वितरकांच्या नेटवर्कद्वारे विकते. SEQRITE हा क्विक हीलचा एंटरप्राइज सिक्युरिटी ब्रँड आहे. Quick Heal चे भारतात ९७१ कर्मचारी आहेत. 2023 साठी त्याची कमाई रु. २८८.४४ कोटी आहे. दोन्ही भावांची मिळून एकूण संपत्ती सुमारे रु. 12,00 कोटी आहे. Quick Heal आणि SEQRITE चे ३६ भारतीय शहरांमध्ये ६४ पेक्षा जास्त कार्यालये आणि ८०+ देशांमधील १९,००० हून अधिक व्यवसायिक भागीदार तसेच जपान, केनिया, यूएसए आणि दुबईमधील कार्यालये आहेत. अर्थात हे यश सहज शक्य झालेले नाही. एक वेळ अशी होती जेव्हा कर्मचारी कंपनी सोडून जाण्यासाठी प्रयत्न करीत होते कारण त्यांची कंपनी छोटी होती, निधीची कमतरता आणि पगार आकर्षक नव्हते. Sequoia कडून रोख रक्कम रु. 60 कोटी, मिळाल्या नंतर त्यांचा हुरूप वाढला आणि म्हणूनच हे परिणाम आज दिसत आहेत. औपचारिक शिक्षण केवळ औपचारिक असते. अनुभवातून तुम्ही जे शिकता ते महत्त्वाचे असते. मन लावून आणि कठोर परिश्रम केले तरच कोणीही यशस्वी होऊ शकतो हे या दोन भावांच्या यशोगाथेवरून दिसून येते. माधव भोळे