२४ लाख दिव्यांची दिपावली?

खालील लेख राजकारण म्हणून न बघता माहिती म्हणून बघावा ही विनंती. २४ लाख दिव्यांची दिपावली? काल एक व्हिडीओ बघितला, अयोध्येमधील दिव्यांमध्ये तेल ओतताना, कोणाचे लक्ष नाही असे बघून तेलाच्या बरण्या घेऊन पळून जाणारी गरीब मुले बघितली. २४ लक्ष दिवे उजळण्यासाठी लागणाऱ्या दिव्यांमध्ये तेल ओतण्यासाठी नियोजन केलेल्या मुलांच्या अंगावरील कपडे अर्थातच अस्वछ तसेच जुने होते. त्यांना या दिपावली बद्दल काय वाटत असेल ? कोणासाठी आहे ही दिपावली? जगाला दाखवण्यासाठी की रेकॉर्ड करण्यासाठी? सुपीक, सपाट जमीन, गंगा, यमुना सारख्या मोठ मोठ्या नद्या, दुबार पीक, मुबलक मनुष्यबळ असून सुद्धा ही स्थिती का? एकेकाळी भारताचे वैभव बघून अनेक परकीय आक्रमक ते लुटण्यासाठी भारतात आले. काच कामासाठी आणि गालिचा साठी प्रसिद्ध आग्रा, पितळेसाठी मुरादाबाद, लाकूड कामासाठी आणि फर्निचर साठी सहारणपूर, अत्तरांसाठी कनोज, बांबू आणि चामड्याच्या वस्तू साठी कानपुर, आंब्यासाठी आणि चिकन कापडा साठी लखनौ प्रसिद्ध आहेत. भारतातील ३०% मध उत्तरप्रदेशात तयार होतो. उत्तरप्रदेश मध्ये प्रत्येक जिल्ह्याचे काहींना काही असे वैशिष्ट्य आणि उत्पादन क्षमता आहे, असे असताना सुद्धा एवढी गरिबी का? उत्तर प्रदेशची लोकसंख्या २४ कोटी आहे म्हणजे १३२ कोटी भारतीयांच्या १८.१८% जनता या राज्यात राहते. हिंदुस्थानचे लाडके मुख्यमंत्री योगीजींनी उत्तर प्रदेशाचा पदभार स्विकारल्या नंतर अनेक सुधारणा करण्याचा प्रयत्न केला. त्यापैकी संघटित गुन्हेगारी मोडून काढण्यात त्यांना काही प्रमाणात यश मिळाले आहे असे नक्कीच म्हणावे लागेल. योगी मुख्यमंत्री होण्यापूर्वी, २०१६ मध्ये उत्तर प्रदेश राज्याचे सकल उत्त्पन्न १२.४७ लाख कोटी होते पण योगी २०१७ साली मुख्यमंत्री झाल्यानंतर २०१७ साली ते १४.४५ लाख कोटी झाले म्हणजे १६% वाढले. हळू हळू ते वाढत जाऊन २०२३ साली ते २४.३९ लाख कोटी झाले ही लक्षणीय प्रगतीच् म्हणावी लागेल. परंतु उत्तर प्रदेश ची लोकसंख्या २४ कोटी असल्यामुळे त्याचे दर डोई उत्पन्न फक्त रु. ८३,००० एवढेच आहे. जिडीपी मध्ये भारतात उत्तरप्रदेश चा नंबर ५ वा लागतो तर दर डोई उत्पनामध्ये त्यांचा नंबर ३२ वा लागतो. म्हणजेच गरिबी मध्ये उत्तर प्रदेश बिहार च्या खालोखाल आहे. योगीच्या राज्यात प्राथमिक शिक्षणात सुधारणा झाली असली तरीसुद्धा नीती आयोगाच्या यादीत एकंदरीत शिक्षणाच्या यादीत उत्तरप्रदेश १८ वा तर बिहार १९ वा आहे. योगीजींच्या प्रयत्नाने अनेक मोठ मोठ्या उद्योग धंद्यानी उत्तर प्रदेश मध्ये गुंतवणूक केली परंतु प्रशिक्षित मनुष्यबळ, परवडेल असे विजदर, उद्योजक पूरक टॅक्स सिस्टीम आणि वातावरण या विषयात अजून काम करणे आवश्यक आहे. शिवाय पारंपरिक व्यवसायाना आधुनिकतेची जोड देणे गरजेचे आहे. भारतातील चांगल्या कारागीराना आवश्यक वाटल्यास परदेशात प्रशिक्षण देण्यास पाठवले पाहिजे. काच कामासाठी बेलजीयम, फर्निचर साठी स्पेन, गालिचा साठी ईराण इत्यादी देशातील फॅक्टरी मध्ये असलेला जागतिक दर्जा आपल्या देशाच्या उत्पादनामध्ये यायला हवा तर एक्स्पोर्ट उत्पादन आणि उत्पन्न वाढेल. मी स्पेन मध्ये एका १०० वर्ष जुन्या हूर्ताडो नावाच्या फर्निचर कम्पनिमध्ये सॉफ्टवेअर तयार करण्यासाठी गेलो होतो. त्यांचा जगभर कारभार होता. त्यांचे फर्निचरचे पॉलिश, आधुनिक मशीनने तयार केलेली नक्षी, वेगवेगळ्या डिझाईन चे फर्निचर, आकर्षक मांडणी, त्याचे मार्केटिंग काटेलॉग, प्राईसिंग स्ट्रॅक्चर, कॉस्टिंग पद्धती, लाकडाचा दर्जा, सोफ्यावरील फेबरीक व्हरायटी बघून पागलच झालो. तुम्हांला खरोखरचं फर्निचर शोरूम बघायच्या असतील दुबई मध्ये शेख झायाद रोड ला किंवा स्पेन मध्ये वॅलेंशिया ला जां. भारताच्या ५ ट्रिलीयन डॉलर्स इकोनॉमि च्या स्वप्नात उत्तर प्रदेशचा १ ट्रिलीयन डॉलर्स चा भाग असावा असे योगीजींचे स्वप्न आहे पण त्यासाठी खूप अंतर गाठायचे ( आताच्या रेट ने ८.५ वर्ष ). हे सर्व करत असताना मानवतावादी दृष्टीकोन ठेवून विकास होणे आवश्यक आहे. माधव भोळे