Y combinator: स्टार्टप ऍक्सिलरेटर

Y combinator: स्टार्टप ऍक्सिलरेटर आपणास आठवत असेल की या आधी मी माझ्या एका पोस्ट मध्ये "थील शिष्यवृत्ती" आणि ओयो ह्या हॉटेल अग्रीगेटर आणि बुकिंग वेबसाईट चा संस्थापक रितेश अगरवाल याचे बद्दल लिहिले होते. अशाच एका स्टार्टप ऍक्सिलरेटर बद्दल आज लिहीत आहे. स्टार्टप ऍक्सिलरेटर म्हणजे नवीन सुरु होणाऱ्या कंपन्याच्या संस्थापकाना विशेष प्रशिक्षण देऊन त्यांना सतत मार्गदर्शन करणे आणि त्याचबरोबर त्यांच्या व्यवसायासाठी बीज भांडवल पुरवणे. "Y Combinator management LLC" नावाची एक खाजगी संस्था पॉल ग्राहम, जेसीका लिविंगन्स्टन, रॉबर्ट तपन मॉरीस आणि ट्रिव्हर ब्लॅकवेल या संस्थापकांनी २००५ साली वरील उद्देशानी स्थापन केली. ह्याचा पत्ता माउंटन व्यू, कॅलिफोर्निया हा आहे. ही संस्था दर सहा महिन्यांनी नवनवीन कंपन्याकडून त्यांचे अर्ज आणि माहिती, बिझिनेस मॉडेल इत्यादी मागवते. साधारण पणे दर ६ महिन्यातून जगभरातून १०,००० कंपन्या अर्ज करतात. गेल्या ६ महिन्यामध्ये एकंदर २४,००० कंपन्यानी अर्ज केले होते. त्यातील फक्त १.५ ते २% कंपन्यांना त्यांच्या अभ्यासक्रमात सहभागी होण्याची संधी मिळते. हा अभ्यासक्रम वर्षातून दोन वेळा प्रत्येकी ३ महिन्याचा ( जानेवारी ते मार्च आणि जून ते ऑगस्ट ) या काळात असून त्यातील विद्यार्थ्यांना वेगवेगळ्या तज्ज्ञ व्यवसायिक आणि मार्गदर्शकांकडून मार्गदर्शन मिळते. सहभागी होणाऱ्यांचे विचार आणखी सुस्पस्ट केले जातात आणि गैरसमज दूर केले जातात. शेवटच्या आठवड्यात प्रत्येक विद्यार्थ्याकडून प्रेसेंटेशन होते. निवडलेल्या सर्व कंपन्याना सुरवातीला प्रत्येकी १,२५,००० डॉलर्स एव्हडे बीज भांडवल दिले जाते आणि त्याबद्दल्यात त्या कंपनीचे ७% भांडवल Y Combinator ला मिळते. कंपनीच्या पुढील फंडिंग राउंड मध्ये त्याला ३,७५,००० डॉलर्स काही विशिष्ठ अटींवर Y Combinator पुरवते. २००५ पासून ह्या कंपनीने आजपर्यंत ९,००० संस्थापकांच्या ४,००० स्टार्टपना बीज भांडवल दिले असून त्या कंपन्यानची एकंदरीत मार्केट कॅप $१ ट्रिलीयन इतकी आहे. या वर्षीच्या बॅच मधील २८२ कंपन्या पैकी १२ कंपन्या भारतीय आहेत. २०२३ पर्यंत, Ycombinator नें २३३ भारतीय कंपन्यामध्ये पैसे गुंतवले आहेत. Razorpay, Meesho, Zepto, khatabook अशा काही नामांकित कंपन्याना Y Combinator कडुन निधी मिळाला आहे. Ycombinator सारखेच काम करणारी संस्थापक "सीकोषा सर्ज" नावाची संस्था भारतात काम करते तिला सिकोशा कॅपिटल नावाची संस्था वित्त पुरवठा करते. माधव भोळे