अखेर मराठी भाषेला अभिजात दर्जा मिळाला!!

अखेर मराठी भाषेला अभिजात दर्जा मिळाला!!

माझ्या मराठीचा बोल कौतुके।
परि अमृताते हि पैजा जिंके।
ऐसी अक्षरे रसिके।मेळवीन।।१४।।
(ज्ञानेश्वरी अध्याय सहावा.)

मराठी भाषेला अभिजात भाषेचा दर्जा मिळण्यासाठी महाराष्ट्र सरकारने प्राध्यापक रंगनाथ पठारे यांच्या नेतृत्वाखाली एक समिती नेमून ५०० पानांचा अहवाल केंद्र सरकारकडे दिनांक १६.११.२०१३ रोजी सादर केला होता. ३ ऑक्टोबर २०२४ रोजी केंद्र सरकारने मराठी भाषेला अभिजित भाषेचा दर्जा देण्याचा निर्णय घेतला. यासाठी प्रयत्न करणाऱ्या सर्व तज्ञ, रसिक, जाणकार, आशावादी मंडळीचे मनःपूर्वक आभार.

अभिजात भाषा हा वैशिष्ट्यपूर्ण भाषेला भारत सरकारद्वारे दिला जाणारा एक दर्जा आहे. केंद्र सरकारने अभिजात भाषेचे निकष खालिलप्रमाणे ठरवलेले आहेत.

१. भाषा प्राचीन आणि साहित्य श्रेष्ठ असावे
२. भाषेचे वय दीड ते अडीच हजार वर्षांचे असावे
३. भाषेला स्वतःचे स्वयंभूपण असावेत
४. प्राचीन भाषा आणि तिचे आधुनिक रूप यांचा गाभा कायम असावा.

हा दर्जा ज्या भाषांना दिला जातो त्या भाषेच्या सर्वांगीण विकासासाठी केंद्र सरकारकडून त्या-त्या राज्याला भरीव अनुदान मिळते.
भारत सरकारने आतापर्यंत तमिळ, संस्कृत, तेलुगु, कन्नड, मल्याळम, मराठी, बंगाली, पाली, प्राकृत आणि ओडिआ या दहा भाषांना हा अभिजात भाषेचा दर्जा दिला आहे.

यां विषयावर तावातावाने बोलणाऱ्या, त्यासाठी केंद्र सरकारला शाल जोडीतले मारणाऱ्या सर्वांची आता तरी बोलती बंद होईल ही अपेक्षा.

माधव भोळे