विश्रांती

 २.१.२०२५

विश्रांती 

काल एका फार प्रसिद्ध अशा नटाबद्दल पोस्ट वाचली. नाटक सुरू असताना अचानक तों पूर्ण ब्लँक झाल्यामुळे नाटक अचानक थांबवावे लागले. होय शरद पोंक्षे ह्या गुणी नटाच्या बाबतीत असे घडले. झाले तें नक्कीच दुर्दैवी आहे. पण यातून काही धडा घेणे आवश्यक आहे म्हणून लोकांचा विरोध पत्करून सुद्धा ही पोस्ट लिहित आहे. 

शरद पोंक्षे अत्यंत गुणी आणि स्पस्ट वक्ते नट आहेत. त्यांची अनेक मते मला पटत नाहीत त्यामुळे त्यांचा मीं चाहता नसलो तरी त्यांच्या सद्गुणानचा मला आदर आहे. 

साधारण ५ वर्षांपूर्वी तें एका मोठ्या दुर्धर आजारातून बरे झाले. त्या नंतर त्यांनी परत कार्यक्रम, व्याख्यान, नाटके यांचा धडाका सुरू केला. वास्तविक ५८ वर्ष हे काही फार मोठे वय नाही परंतु आजाराची पार्श्वभूमी बघता प्रत्येक शरीराला आणि त्या पेक्षाही मनाला विश्रांतीची गरज असते. 

शरीर हे मशीन नाही. अहो मशीन सुद्धा जास्त वापरले की बिघडते आणि वापरले नाही तर गंजते मग शरीराचे काय? तें तर आपल्या अवलिया ईश्वराने जगातील सर्वात उत्कृष्ट बनवलेले सर्वात कमी ऊर्जेवर चालणारे, सर्व वेगवेगळ्या सिस्टीम अतिशय सुरळीत आणि एकत्रितपणे चालणारे अप्रतिम अतुलनीय मशीन आहे. ज्या मध्ये मन नावाचा एक अदृश्य भाग आहे.

यां अशा अप्रतिम मशीनवर आपण तुटे पर्यंत ताण दिला की तें बिघडणारच. त्यात त्याला आजाराची पूर्व पार्श्वभूमी असेल तर तें जपूनच वापरायला हवे. पैसा मिळतो, प्रसिद्धी मिळते आणि आनंद मिळतो म्हणून त्याच्या वापराचा अतिरेक होता कामां नये. हे फक्त शरद पोंक्षे यांनाच नव्हे तर आपल्या सर्वांनाच लागू आहे. 

प्रत्येकाची काम करण्याची, ताण सहन करण्याची एक मर्यादा आहे. ति ओळखुन त्याने योग्य ति विश्रांती घेणे आवश्यक आहे. वानप्रस्थाश्रमाची कल्पना याचाच एक भाग आहे. म्हणून तर संत मंडळी म्हणतात 

"ठेविले अनंते, तैसेचि रहावे, चित्ती असावे समाधान". पण ह्या उक्तीचे अनेक चुकीचे अर्थ लोकांनी काढले. याचा अर्थ असा नव्हे की आपण आपल्या प्रगतीसाठी काही करू नये. जरूर करायला हवे पण आपल्या मर्यादा ओळखून काम करायला हवे. 

माधव भोळे