माझे मत (देवरुखे ब्राह्मण अनाथ कौटुंबिक निधी)

 

माझे मत (देवरुखे ब्राह्मण अनाथ कौटुंबिक निधी)

देवरुखे ब्राह्मण अनाथ कौटुंबिक निधीची सुरवात ज्या सदगृहस्थाने केली ते कै. शंकर गोपाळ मादुस्कर हे आम्ही ज्या चाळीत गिरगावमध्ये राहत होतो त्याच चाळीत राहत होते. चाळीतील सर्व त्यांना अण्णा म्हणायचे.  अण्णांचे वडील लहानपणीच वारल्यामुळे त्यांच्या विधवा आईने त्यांना काबाड कष्ट करून त्यांचा भाऊ वेदशास्त्री कै. दत्तात्रय श्रीधर भोळे यांच्या मदतीने शिकवले. त्या वेळी ते  बी ए  पर्यंत शिकले होते.  ते आयुर्विम्यात नोकरी करायचे. अण्णा उत्तम कीर्तनकार होते तसेच, सन्मित्र समाचार  सुरवात करण्यात आणि चालवण्यात सुद्धा त्यांचा मोठा सहभाग होता. त्यांच्या लहानपणीचा आलेल्या अडचणी आणखी कोणावर आल्यास त्याला मदत व्हावी उद्दात्त हेतूने त्यांनी दें. ब्रा. अनाथ कौटुंबिक निधीची स्थापना केली. लहानपणा पासून मी अण्णांना ओळखत होतो पण त्यांनी केलेले हे सामाजिक कार्य एव्हडे मोठे असेल याची त्या वेळी कल्पना नव्हती. समाजातील विधवा, निराधार, अबला स्त्रियांना तसेच अनाथांना मदत देण्याचा तो एक प्रामाणिक प्रयत्न ते आणि त्यांच्या मित्राजनांनी केला आहे. पुढे कै बाळकृष्ण सीताराम मुळ्ये, कै बाळासाहेब कुळकर्णी, कै गजाभाऊ वीरकर वगैरे मंडळी आणि आता आता  पर्यंत श्री रामभाऊ निमकर यांनी हि धुरा सांभाळली. सध्या असलेल्या निधीतून संस्था दरवर्षी प्रत्येक अर्जदार गरजू व्यक्तीला रुपये ३००० मदत करते. या वर्षी, आजपर्यंत ५२ लोकांना मदत केली आहे. दिवसेन दिवस श्रीमंत आणि गरीब यातील दरी वाढत चालली आहे आणि त्या मुळे ज्ञातीतील गरीब अनाथांची गरज आणि संख्या सुद्धा वाढते आहे. वार्षिक रुपये ३००० हि अत्यंत तुटपुंजी मदत आहे. आपण निदान वार्षिक रुपये १२०००/- तरी मदत करावी असे मला वाटते.

मधल्या काळात, समाजात काही मतप्रवाह चालला होता कि आपण एक वृद्धाश्रम बांधावा. वृद्धाश्रम म्हटला कि निवास आला, अस्थापन आले आणि त्या बरोबर अस्थापन खर्च आला. तसेच तो एका भौगोलिक विभागासाठी उपयुक्त होतो. उदाहरणार्थ समजा  रत्नागिरी येथे हा बांधला तर बडोदा किव्वा  पुण्याकडील एखादी माता, आपल्या शिकणाऱ्या मुलाबाळाना घेऊन या आस्थापनात येउन राहण्याची शक्यता कमीच आहे. या उलट आमची गुहागर मधील भगिनी म्हणेल कि माझे घर आहे परसव आहे मी त्या कडे लक्ष ठेऊ शकते, कमी आहे ती रोकड. जर आपण तिला रोकड दिली तर ती आपल्याच घरी सुखात राहील आणि स्वतःचे घर आणि परसव टिकवून ठेवेल.

जे पैसे आपण वृद्धाश्रमाला खर्च करणार होतो असे मानतो ते पैसे जर आपल्या दे. ब्रा. अनाथ कौटुंबिक निधीला मिळाले तर आपण नक्कीच या सर्व निराधार, अनाथ व्यक्तीचे अश्रू पुसू शकू असे मला वाटते. १९८४ साली मी विध्यार्थी साहायक संस्थेमध्ये विश्वस्थ म्हणून काम करत असताना त्या वेळचे अध्यक्ष कै लक्षमण राव भोळे यांनी सुद्धा हाच विचार संस्थेतील त्या वेळच्या विश्वस्थाना पटवला आणि कै ठकुताई कोकजे यांनी वसतिगृह बांधण्याचे अटीवर दान केलेली खार, मुंबई  येथील जमीन विकून आलेल्या रुपयातून संपूर्ण भारतात शिकण्यासाठी विध्यार्थ्यांना मदत करण्यास निधी उभा केला. त्याच दूरदृष्टीचे फळ आजची पिढी चाखत आहे. एक चांगला विचार संपूर्ण समाज घडवू शकतो हेच यातून दिसते. त्या साठी आस्था महत्वाची आहे.

माधव भोळे (मोब. ८४५१८८६७५९)

(श्री माधव भोळे दे. ब्रा अनाथ कौटुंबिक निधीचे चिटणीस असून हे त्यांचे व्यक्तिगत विचार आहेत).