व्यवसायामध्ये माणसे जोडायला शिका, माल नंतर विका

 पूर्वी आमच्या गिरगाव / दादर मध्ये कापडाची दुकाने मराठी माणसाची असायची. गिर्हाईक आत शिरेपर्यंत त्यांचे पंखे बंद असायचे. गिर्हाईकाने सांगितले साडी दाखवा कि पंखा सुरु केला जायचा.  दोन तीन साड्या दाखवून झाल्या कि लगेच विचारले जायचे कोणती हवी. किमतीत बसत नसेल तर गिर्हाईक सांगायचे दुसरी दाखवा. सौदा पटला नाही कि गिर्हाईक बाहेर पडण्याच्या पूर्वीच पंखा बंद केला जायचा आणि गिऱहाईकाला ऐकू जाईल अशा शब्दात त्याच्या ऐपतीबद्दल दोन चार शेरे सुनावले जायचे.

या उलट पुढे बाबुभाई जगजीवन दास यांचे भव्य एयर कंडिशन दुकान गिरगावमध्ये आले. गिर्हाईक दुकानात शिरताच त्यांचा एस्कॉर्ट तेथे येऊन विचारायचा काय पाहिजे आणि त्या प्रमाणे तो त्या दालनाकडे आपल्यास घेऊन जायचा.  तेथील सेल्समन आपणास पाहिजे ते कपडे दाखवायचा, दाखवलेल्या कपड्याच्या घड्या घालायला एक वेगळा माणूस असायचा. ते कपडे पसंत नाही पडले तर आणखी दाखवले जायचे, ते नाही पसंत पडले तर दुसऱ्या दालनातील कपडे दाखवले जायचे. एखादा गिर्हाईक काहीहि माल विकत न घेता जात असेल तर एस्कॉर्ट किंवा मॅनेजर परत त्याला आणखी एका ठिकाणी घेऊन जाऊन कपडे दाखवायचा पण गिर्हाईक सोडत नव्हता.

मी आमचे जवळील मिठाई वाल्याकडे छोट्या मोठ्या गोष्टी घेत असतो.  आपण पैसे द्यायला गेलो कि  तो एक नुकतेच तयार केलेल्या भाज्यांपैकी एक हातावर ठेवतो आणि म्हणतो टेस्ट करा.  मी त्याला म्हणतो मला आता विकत नाही घ्यायचे पण तो तरी आग्रह करतो.

नुकताच आपल्या FB ग्रुप वरील एका व्यावसायिकाकडे भेट देण्याचा योग आला. मी येणार आणि आपल्या ग्रुप पैकी आहे याची त्यांना आधीच कल्पना दिली होती. मुंबई च्या एका टोका  पासून दुसऱ्या टोका पर्यंत अंदाजे ३० कि मी आणि एक तास खर्च करून मी त्यांना भेटायला गेलो. त्यांनी माझे चांगले स्वागत केले. मी त्यांना माझ्या येण्याचा उद्देश सांगितला. त्यांनी मला सर्व प्रॉडक्ट छान समजावून सांगितले. मी त्यांना हे सुद्धा सांगितले कि जर आपले प्रॉडक्ट पसंत पडले तर मी त्याचा प्रसार सुद्धा करिन.  त्यांनी मला विचारले मग पुढे काय?  मी त्यांना सांगितले आपण सांगितलेली सर्व माहिती मला समजली, मी त्यावर विचार करतो आणि आपणास पुन्हा संपर्क करतो. त्यांनी मला विचारले प्रसार करण्यापूर्वी हे प्रॉडक्ट मी विकत का घेत नाही? मी त्यांना सांगितले मला माझ्या कुटुंबियांशी आपण दिलेली माहिती सांगून त्यांच्या निर्णयावर माझा निर्णय असेल कारण वापरणारे ते सुद्धा आहेत.  त्यांना काय वाटले कोणास ठाऊक, त्यांनी काहीही न बोलताच,  मी बाहेर निघण्यापूर्वीच, पंखा बंद केला आणि ज्या ठिकाणी प्रॉडक्ट दाखवले त्या ठिकाणचा कचरा काढायला सुरवात केली. मला आश्चर्य वाटले, मी बाहेर निघतच होतो. फार तर फार एक मिनिटाचा प्रश्न होता. तो कचरा त्यांचे घरीच होता तो त्यांना केव्हाही काढता आला असता आणि पंखा सुद्धा पुढच्या मिनिटाला बंद करता आला असता. पण त्यांची शरीर भाषा सांगून गेली कि मी त्यांचा माल विकत घेतला नाही त्याचा त्यांना राग आला. आता मला सांगा आपण एखादे प्रॉडक्ट समजावून घ्यायला गेलो म्हणजे ते ताबड्तोक विकत घ्यायलाच पाहिजे काय?

अशा रीतीने आपण वागलो तर स्वतःहून आपल्या घरी चालून आलेले एक संभाव्य गिर्हाईक आपण स्वतःच्या हाताने तोडतो आणि एक माणूस जोडण्यापूर्वीच आपण तोडला असे आपणास वाटत नाही काय?

आपण व्यवसाय करू त्या वेळी करू पण आधी माणसे जोडायला शिकूया, व्यवसाय आपोआप होईल. फक्त व्यवसायासाठी माणसे जोडू नका ती कायमची जोडली तर एकच काय आपली दहा प्रॉडक्ट विकत घेतील. तुम्हाला काय वाटते?

माधव भोळे